حوزه علمیه قم در سال 1301 توسط آیت الله حاج شیخ عبدالكریم حائری یزدی تاسیس شد، این تحول زمانی رخ داد كه وی برای زیارت حضرت معصومه(س)به شهر قم آمد و در جلسه ای كه با حضور علما، بازاریان و كسبه تشكیل شده بود، شركت و پیشنهاد تاسیس حوزه علمیه قم را مطرح كرد و پس از ساعتها بحث و مجادله، سرانجام بر اساس تصمیم نهایی جلسه یادشده انجام این مهم به خود وی محول شد.

آیت الله حائری مایل بود علما و بزرگان حاضر در قم این كار را انجام دهند اما با اصرار علما و حمایت مالی كسبه، مصمم شد این وظیفه و تكلیف سنگین را برعهده گیرد، ولی با ذكر این عبارت كه: 'استخاره خواهیم كرد كه آیا صلاح است در قم مانده و به فضلا و محصلین حوزه اراك كه انتظار بازگشت مرا دارند بنویسم به قم بیایند' پاسخ قطعی خود را به بعد موكول كرد.

صبح روز بعد، پس از نماز صبح در حرم حضرت معصومه(س)به دعا و نیایش ایستاد و به استخاره روی آورد و خود را به مشیت الهی سپرد كه آیه‏ای زیبا از سوره یوسف كه مناسب حالش بود، مسیر او را روشن كرد '... اتونی باهلكم اجمعین ...و همه كسان خود را نزد من بیاورید'.

آیت الله حائری پس از آن مصمم شد تا حوزه علمیه قم را سامان دهد و از شاگردان خود در اراك خواست به شهر قم بیایند. وی با تدبیر خویش حوزه علمیه قم را جانی تازه بخشید و به دلیل همت و تلاش بسیار در انجام این مهم به 'آیت الله مؤسس' شهرت یافت.

شهر قم درمسیر تاریخ هماره با تاسیس مراكز علمی ودینی همراه بوده است اما تاسیس حوزه علمیه با ساختار نوین در سال 1301 تحولی شگرف در این شهر ایجاد كرد كه باعث تثبیت جایگاه آن به عنوان مركز اصلی تحصیل علوم دینی و روی آوردن علما، طلاب و دانش پژوهان به این شهر مقدس شد.

از آن روزگار این شهر به عنوان مهمترین شهر مذهبی جهان تشیع شناخته شد و توانست تا به امروز مركزیت‏ خود را در ارائه دانش و بینش اسلامی ونقش پذیری موثر در جریانات سیاسی و اجتماعی حفظ كند.

ریشه های تاسیس حوزه علمیه قم قرنها پیش در حوزه علمیه نجف شروع شده‏ بود و این پایه ریزی از روایات امامان معصوم(ع) پیرامون این شهر نشات می گرفت . امام صادق(ع) در قرن دوم هجری قمری برای یاران خود از شهر قم سخن گفته و در جهت مركزیت این شهر برای دانش اسلامی چنین بیان داشتند: 'زود باشد كه كوفه روزگاری از مؤمنان خالی گردد و علم ودانش در آن ناپدید شود... و به شهری كه آن را قم گویند ظاهر شود و روشن گردد و معدن اهل علم و فضل شود...' و در طول قرنها این نوید امامان بزرگوار شیعه بود كه همواره زبان به زبان نقل می‏شد و در ذهن شیعیان جای می‏گرفت.

شكوه و عظمت علمی و عملی حوزه علمیه قم، هر سال چشمگیرتر و پویاتر از گذشته در عرصه‏های مختلف نمود پیدا می كند و پرتو آثارش افق‏های جدیدی را پیش روی مسلمانان جهان قرار می دهد و اینگونه است كه پس از گذشت 90 سال این دیرینه مدرسه علمی همچنان پایگاه و كانون اندیشه اسلامی و نمود رشد وبالندگی است.

اطلاع**9131**1717